DEEL 9
Meer dan ooit vinden we gezondheid het allerbelangrijkste in ons leven. En zo terecht. Gezondheid is en blijft mijn ding, ook nu ik gepensioneerd arts ben. Sinds 1995 woon ik in Velden, met heel veel plezier. Fijne mensen, prachtige natuur, dagelijkse wandelingen langs het Pieterpad, door Zwart Water, de Ravenvennen, Maasduinen en Schandelo. Ja, hier wil ik oud worden.
En dan hoor ik van de komst van een mestfabriek, hemelsbreed twaalfhonderd meter van waar ik woon. Mestfabriek? Stront? Mijn pake (Fries voor opa) kwam van Terschelling en was melkcontroleur in het noorden van Friesland. ‘Stront moat op it lân wêze, jonge, minsken moatte har der net oer lije’, zou hij me gezegd hebben. Ook voor mij geen mestfabriek in de natuur, vlakbij huizen, waar mensen wonen. Mijn vraag is eenvoudig: willen we in Velden en omgeving dagelijks de geur van stront en ander afval ruiken? Willen we duizenden 36-tonners met stront door onze natuurgebieden zien rijden?
Gezondheid, het allerbelangrijkste in ons leven. En zo terecht. Mestfabrieken zijn er nog maar kort. Er is dan ook nog niet veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de invloed van mestfabrieken op onze gezondheid. Echter, algemeen bekend is dat in varkensmest veel bacteriën en resten van medicijnen zitten. Dat een geluid dat je permanent hoort voor een flinke bloeddrukstijging zorgt weten we ook.
Uit gericht onderzoek dat wél al gedaan is blijkt dat mensen voelen dat hun gezondheid bedreigd wordt. Omwonenden van mestfabrieken krijgen last van misselijkheid, hoofdpijn, vermoeidheid en ademhalingsproblemen. Mensen zijn dus terecht bezorgd. Het gaat hier om niet-vrijwillige blootstelling aan (mogelijk) giftige stoffen. Dat is niet niks, en ook de geringe beheersbaarheid van het mestfabriekproces zorgt voor spanning. Eventuele (middel)lange gezondheidsrisico’s zijn niet bekend. Burgers ervaren daarom gebrek aan vertrouwen in de ondernemer en betrokken overheden, gemeente en provincie. Ongelijke machtsverhoudingen, onrechtvaardigheid, en het met voeten getreden recht om te weten, zorgen op zichzelf voor negatieve gezondheidseffecten. Al met al levert het hele verhaal absoluut geen enkel voordeel op voor de direct omwonenden.
De Q-koorts van elf jaar geleden was nooit een bedreiging voor de gezondheid van mensen. Totdat een vriend en collega van mij in Brabant bewees dat Q-koorts een grote bedreiging voor de gezondheid van mensen is. En dan kan hier een mestfabriek gebouwd worden? Zonder dat de gezondheidsrisico’s op (middel)lange termijn bekend zijn? Dat is Russische roulette, als je het mij vraagt!
Gemeente Venlo, provincie Limburg, hoe kunnen jullie hierin meegaan? Een mestfabriek hoort op een industrieterrein, en wellicht zelfs daar niet, maar in geen geval in de natuur en een woonomgeving. Misschien kunnen gedeputeerden van de provincie zich in de eerste plaats laten leiden door mensen, natuur en gezondheid. En niet door persoonlijke relaties en financieel winstbejag?
Ik gun de ondernemer een mooi bedrijf, maar verzoek diezelfde ondernemer met klem om mensen, natuur en gezondheid op de eerste plaats te zetten, en nóg meer winst op de tweede. Laten we er met z’n allen voor zorgen dat we het in de toekomst niet hoeven te hebben over ‘de Schande van Schandelo’: géén mestfabriek dus!
Tjaard Groendijk